Ból głowy i migrena w ciąży - jak radzić sobie z bólem?

Ból głowy w ciąży niejednokrotnie uprzykrza codzienne funkcjonowanie kobiet, które spodziewają się potomstwa. Zdarza się, że ma związek z poważną chorobą, jednak zwykle nie jest groźny dla zdrowia. Natomiast wyzwanie może stanowić dobór środka przeciwbólowego, który będzie skuteczny i bezpieczny dla matki oraz płodu. Jak łagodzić dolegliwości bólowe w obrębie głowy, będąc w ciąży? Co jest czynnikiem sprawczym napadów migreny w ciąży? Do jakich zaleceń powinny stosować się ciężarne pacjentki? 

Przyczyny bólu głowy w ciąży. Co to jest migrena?

Ból głowy występujący przez 15 lub więcej dni w miesiącu, dotyka 1,7–4% światowej populacji dorosłych. Problem ten nie omija również przyszłych matek. Częste bóle głowy w ciąży obniżają samopoczucie kobiety oraz ogólną jakość życia - na tego typu przypadłości skarżą się szczególnie młode pacjentki w wieku reprodukcyjnym, ma to najczęściej związek ze zmianami hormonalnymi [1]. Co powoduje wystąpienie bólu głowy w ciąży? Do odczuwania uciążliwych dolegliwości bólowych może przyczynić się:

• stres, 

• przebywanie w hałasie,

• zmiany pogody, 

• niewłaściwe odżywianie się (np. dieta bogata w azotan sodu, glutaminian sodu),

• zbyt mała podaż płynów w diecie (nawet niewielkie odwodnienie może przyczynić się do wystąpienia dolegliwości bólowych w obrębie głowy),

• przewlekłe zmęczenie,

• infekcje i stany zapalne zatok,

• problemy ze snem (nadmiar lub niedobór).

Najczęściej ból głowy ma łagodny lub umiarkowany charakter, ale nie zawsze. Przyczyną silnego bólu głowy w ciąży może być też migrena - jednostka chorobowa zaliczana przez Międzynarodowe Towarzystwo Bólów Głowy (IHS – International Headache Society) do tzw. pierwotnych bólów głowy [1]. Jak się objawia? Kobiety, które cierpią na napadowy, tętniący (rzadziej tępy), często jednostronny ból głowy w ciąży, doświadczają prawdopodobnie właśnie migreny. Inne, typowe objawy tej jednostki chorobowej to nudności, wymioty i światłowstręt (migrenę poprzedza niekiedy tzw. aura migrenowa, która może mieć charakter wzrokowy, czuciowy, motoryczny). Napady migreny w ciąży są znacznie bardziej uciążliwe, niż zwykły ból głowy, mogą trwać od 4 do 72 godzin. Co ciekawe, u większości kobiet, które przed zapłodnieniem cierpiały z powodu migren - w trakcie ciąży ilość ataków znacznie się zmniejsza [2]. Jak radzić sobie z bólem głowy w ciąży?

Migrena i ból głowy w ciąży - jak sobie radzić?

Wiele kobiet zastanawia się, jak złagodzić napady migreny i ból głowy w ciąży? Standardowo w leczeniu doraźnym tego typu dolegliwości u pacjentów stosuje się leki przeciwbólowe, pochodne ergotaminy lub tryptany. Natomiast ze względu na bezpieczeństwo płodu, w przypadku bólu głowy w ciąży niewskazane jest przyjmowanie środków farmakologicznych bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem (przykładowo, należy unikać kwasu acetylosalicylowego i dużych dawek niesteroidowych leków przeciwzapalnych - NLPZ). U kobiet z ciężkim przebiegiem migreny, której towarzyszą silne wymioty konieczne może być wdrożenie leków przeciwwymiotnych, które zapobiegną odwodnieniu organizmu [2]. Ciężarna pacjentka powinna przyjmować jedynie leki zlecone przez lekarza. Warto próbować też tzw. metod niefarmakologicznych, takich jak:

• zimne okłady na skronie,

• ciepła kąpiel,

• masaż skroni, 

• joga,

• biofeedback,

• techniki relaksacyjne,

• odpoczynek w zaciemnionym pokoju.

Należy unikać sytuacji stresujących, chodzić spać o regularnej porze, dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu oraz wyeliminować z diety produkty, które mogą przyczyniać się do wystąpienia nieprzyjemnych dolegliwości (m.in. ograniczyć cukier w codziennym menu). Wskazane jest też częste przebywanie na świeżym powietrzu. 

Warto podkreślić, że kobieta, która doświadcza migreny w ciąży z pewnością nie powinna czekać, aż „ból sam przejdzie”. Dlaczego? Ponieważ napady migreny zwiększają ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego i rzucawki u ciężarnej pacjentki, szczególnie po 30. r.ż oraz chorującej na otyłość. Migrenowe bóle głowy wiążą się też z większym ryzykiem oddzielenia łożyska. Tak więc, doświadczając bólu głowy o charakterze migrenowym należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę lub neurologiem. Warto też porozmawiać o ze specjalistą o farmakoterapii przeciwbólowej, która będzie bezpieczna dla zdrowia kobiety i nienarodzonego jeszcze dziecka [2].

Podsumowując, bóle głowy w ciąży zwykle nie są niebezpieczne ani dla przyszłej matki, ani dla potomstwa. Jednak, jeśli dojdzie do utraty przytomności, drgawek, problemów z widzeniem, oddychaniem i mówieniem, narastającymi w ciągu dnia wymiotami i nudnościami, czy dezorientacją, należy niezwłocznie odwiedzić najbliższą placówkę medyczną - zalecenia te dotyczą również kobiet, które nie są w ciąży [3].