Zaburzenia widzenia a „ucisk w głowie” - przyczyny, leczenie

Zaburzenia widzenia, szczególnie kiedy mowa o nagłym pogorszeniu wzroku, u wielu pacjentów wywołują silny niepokój. Mogą one być przejściowe lub trwałe, a przy tym obejmować różne aspekty widzenia, na przykład jego ostrość czy pole. Najczęściej towarzyszą im inne objawy, w tym ból i uczucie ucisku w głowie. Jakie mogą być przyczyny zaburzeń wzroku z symptomami towarzyszącymi?

Zaburzenia ostrości i pola widzenia – najczęstsze przyczyny

Do najczęstszych zaburzeń widzenia należą te mające charakter stały i zwykle powoli postępujący, jak krótkowzroczność, dalekowzroczność lub astygmatyzm. Wynikają one z nieprawidłowej budowy gałki ocznej. Nie pojawiają się one jednak nagle, dlatego nie wywołują silnego niepokoju, jak nagłe zaburzenia wzroku.

Do najpowszechniejszych nagle występujących problemów z nieostrym widzeniem zalicza się natomiast ostre ataki jaskry. Przebiegają one dodatkowo z wystąpieniem mroczków oraz silnym bólem gałki ocznej, choć niekiedy może on roznosić się również na oczodół, a nawet większe partie twarzy. Taki stan wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Sama jaskra zwykle wywołuje także zaburzenia pola widzenia, w tym przede wszystkim tzw. widzenie tunelowe.

W przypadku osób starszych niewyraźne widzenie może być wywoływane zmętnieniem soczewki oka, częściej określanym jako zaćma. Jest to jednocześnie najczęstsza przyczyna pogorszenia wzroku w jednym oku. Chory najczęściej widzi obraz jako zamglony, niekiedy z ograniczeniem widzenia po bokach. Choroba ta ma charakter postępujący, dlatego w jej przypadku niezbędna będzie jak najszybsza wizyta u specjalisty. Do innych częstych przyczyn zaburzeń widzenia należeć będą również zwyrodnienie plamki żółtej oraz zapalenie jednej z partii oka, na przykład twardówki, błony śluzowej, ciała szklistego, soczewki bądź rogówki. W przypadku zwyrodnienia plamki żółtej najczęściej mamy do czynienia z ubytkami w polu widzenia, szczególnie w jego centralnej części.

Zaburzenia widzenia o podłożu neurologicznym

Zaburzenia widzenia nie muszą mieć źródła w problemach w obrębie samej gałki ocznej. Bywają one bowiem powiązane z etapami przesyłania informacji w postaci impulsów na linii oko-mózg. Przyczyn neurologicznych najczęściej upatruje się w momencie, gdy okulista nie wykryje żadnych nieprawidłowości w obrębie samej gałki lub jeśli u pacjenta występują dodatkowe objawy, w tym szczególnie te bólowe bądź związane z innymi symptomami ze strony układu nerwowego.

Zaburzenia widzenia w jednym oku często związane są z problemami nerwu wzrokowego. Może to być zarówno stan zapalny, jak i ucisk powstający w wyniku zmian chorobowych, w tym guzów bądź tętniaków.

Wystąpienie nagłych zaburzeń widzenia często towarzyszy takim schorzeniom, jak padaczka czy migrena. W drugim przypadku mamy do czynienia z tzw. „migreną oczną”, czyli inaczej migreną z aurą. W przebiegu ataku migreny ocznej charakterystyczne jest widzenie przez pacjentów rozbłysków i mroczków, a także światłowstręt bądź drgania obrazu. Niekiedy bywają to również zamglone plamki lub wrażenie falowania obrazu, jakby pod wpływem gorąca [1]. Atak może trwać od 4 do aż 72 godzin. Do innych objawów towarzyszących należą też między innymi nudności i wymioty, porażenie nerwu III z porażeniem mięśni gałkoruchowych, a nawet opadnięciem powieki, spadek lub wzrost ciśnienia tętniczego oraz zaburzenia rytmu serca [1].

Uczucie ucisku w głowie wraz z zaburzeniami widzenia niekiedy wywoływane jest również tzw. klasterowym bólem głowy. To schorzenie neurologiczne objawia się silnym, nagłym bólem głowy po jej jednej stronie. Towarzyszą mu również tzw. objawy wegetatywne, w tym: zaczerwienienie oka wraz z jego łzawieniem, pocenie się twarzy po stronie występowania bólu, a niekiedy również wyciek wodnistej wydzieliny i uczucie zatkania otworu nosowego [2]. Napady bólu klasterowego najczęściej są nagłe, a sama dolegliwość wyjątkowo silna, niekiedy prowadząca nawet do wymiotów. Po ustaniu ataku dotknięty nim pacjent odczuwa ogromne wyczerpanie całego organizmu.

Stałe i chwilowe zaburzenia widzenia w pozostałych schorzeniach

Chociaż przyczyn zaburzeń widzenia najczęściej upatruje się w schorzeniach samych oczu, a także ośrodkowego układu nerwowego, czasami źródło problemu tkwi w zupełnie innej, niekiedy ogólnoukładowej chorobie. Należeć do nich będą:

• cukrzyca – w jej przebiegu może wystąpić tzw. retinopatia cukrzycowa, czyli uszkodzenie naczyń krwionośnych siatkówki oka. Pierwszym objawem zwykle jest pojawienie się ciemnej plamki w obrębie pola widzenia. Wraz z postępowaniem choroby pojawiają się problemy z przyzwyczajeniem oka do ciemności czy pogorszenie jakości obrazu;

• nadciśnienie – w przypadku tego schorzenia możliwe jest wystąpienie retinopatii naczyniowej. Zazwyczaj skutkuje to pogorszeniem ostrości widzenia, choć niekiedy skutkuje zaburzeniami w jego polu, tzw. widzeniem tunelowym;

• choroby tarczycy – jej nadczynność niekiedy skutkuje wytrzeszczem i pojawianiem się mroczków czy łzawieniem. Z kolei niedoczynność tego narządu czasem wiąże się z mglistością oraz zamazywaniem się obrazu, zaburzeniami w polu widzenia czy nadwrażliwością na światło.

Zaburzenia widzenia zawsze muszą być zgłaszane lekarzowi. Nieleczone mogą mieć poważne skutki, w tym przede wszystkim pogarszający się stan wzroku. Dlatego nie warto zwlekać z badaniem.